การตรวจประเมินทางประสาทจิตวิทยา
NEUROPSYCHOLOGICAL EVALUATION
การตรวจประเมินทางประสาทจิตวิทยา คืออะไร
| What is a neuropsychological evaluation ?
ประสาทจิตวิทยา (Neuropsychology) เป็นสาขาเฉพาะทางในด้านจิตวิทยาคลินิก มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพฤติกรรมที่มีความสัมพันธ์กับการทำงานของระบบประสาทและสมอง
การตรวจประเมินทางประสาทจิตวิทยา (Neuropsychological evaluation) เป็นการประเมินความสัมพันธ์ระหว่างพฤติกรรมและการทำงานของสมอง การประเมินจะใช้แบบทดสอบมาตรฐานทางประสาทจิตวิทยาเป็นหลัก บูรณาการณ์วิเคราะห์ข้อมูลเข้าร่วมกับการสังเกตุพฤติกรรมในขณะทดสอบ ข้อมูลจากการสัมภาษณ์ และข้อมูลทางการแพทย์อื่นๆ การตรวจประเมินจะดำเนินการโดยนักจิตวิทยาคลินิก ลักษณะการตรวจประเมินโดยส่วนใหญ่แล้วจะเป็นการทำแบบทดสอบ เช่น การต่อบล็อกไม้ การคัดลอกรูปภาพ หรือ การให้จดจำข้อมูลต่างๆ หรืออาจเป็นการตอบคำถามจากการประเมินตนเอง (self-rating) ระยะเวลาที่ใช้ในการประเมินจะขึ้นอยู่กับความสามารถพื้นฐานของผู้ป่วย ความซับซ้อนของอาการ และวัตถุประสงค์ของการทดสอบ โดยส่วนใหญ่แล้วจะใช้เวลาประมาณ 30 นาที จนถึง 3 ชั่วโมง
What are the referral questions ?
เราตรวจประเมินเพื่อทราบอะไรบ้าง ?
- การรู้คิด (cognitive function) เป็นความสามารถขั้นสูงของสมองซึ่งมีอยู่หลายด้าน ประกอบด้วย สมาธิ ความจำ ทักษะด้านการบริหารจัดการ (การแก้ไขปัญหา การให้เหตุผล และการวางแผน) มิติสัมพันธ์ ความเข้าใจภาษา การสื่อสารด้วยภาษา รวมถึงการตรวจประเมินเชาวน์ปัญญา
- ระดับความรุนแรงของการดำเนินโรคทั้งด้านการรู้คิด และความสามารถในการดำเนินชีวิตประจำวัน
- สภาวะทางจิตวิทยา เช่น ภาวะซึมเศร้า วิตกกังวล กลุ่มอาการทางประสาทจิตเวชต่างๆ รวมถึงลักษณะบุคลิกภาพของแต่ละบุคคล
การตรวจประเมินสำคัญอย่างไร
ในกระบวนการวินิจฉัยและรักษาภาวะสมองเสื่อม การตรวจประเมินทางประสาทจิตวิทยามีส่วนสำคัญอย่างยิ่งและมีเป้าหมายหลักดังต่อไปนี้
- เพื่อคัดกรองและระบุระดับความรุนแรงของการดำเนินโรค
- เพื่อบ่งชี้ว่าผู้ป่วยมีความบกพร่องของการรู้คิดในด้านใด และ/หรือ มีกลุ่มอาการทางประสาทจิตเวชใด ข้อมูลนี้จะเป็นประโยชน์ต่อการช่วยให้แพทย์วินิจฉัยแยกโรคและวางแผนรักษาได้มีประสิทธิภาพ
- เพื่อติดตามผลของการบำบัดและรักษา
เตรียมตัวก่อนตรวจประเมินอย่างไร ?
- ญาติ/ผู้ดูแล ที่พาผู้ป่วยมาตรวจประเมิน ต้องมีความใกล้ชิดและสามารถให้ข้อมูลเกี่ยวกับอาการของผู้ป่วยได้
- ผู้ป่วยควรพักผ่อน/นอนหลับ ให้เพียงพอในคืนก่อนทดสอบ
- ในกรณีที่มีปัญหาด้านการมองเห็นและการได้ยิน โปรดนำแว่นสายตาหรืออุปกรณ์ช่วยฟังมาด้วย
- งดทานกาแฟ ชา หรือเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน รวมทั้งเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ มาก่อนรับการตรวจประเมิน
- หากเป็นไปได้ โปรดงดทานยาที่มีฤทธิ์ทำให้ง่วงซึม เช่น ยาแก้แพ้ เป็นต้น